Terugblik op REPLIEK - Vragen vanuit de gevangenis

Juli 2025

Via het project REPLIEK stelde een groepje mensen in detentie uit de Brugse gevangenis acht welgemikte vragen aan de Brugse vrije burgers. Pertinente en directe vragen, vanuit de cel aan de maatschappij over zinvolle detentie en nieuwe kansen. Via een QR-code kon iedereen een antwoord sturen.

In het najaar van 2024 ging filosoof Alex Klijn aan de slag met zeven mannen in detentie in de gevangenis van Brugge. "Wat zouden ze willen vragen aan de maatschappij? Over hun gevangenschap? Over hun terugkeer naar het vrije leven? Over straf en herstel?" Dat was het uitgangspunt. De boeiende gesprekken resulteerden in acht vragen. Onder leiding van de Batterie goot de groep die tijdens drie grafische ateliers in mooi opgemaakte pamfletten.

Vanaf 4 april tot begin mei 2025 stonden deze pamfletten opgesteld op diverse plekken in Brugge. Van Howest, ZoWe, Het Pannenhuis, Beastwood, Het Entrepot, het Avansahuis tot aan de gevangenis zelf. Wie er langsliep, kon de QR-code scannen en een antwoord sturen op de vragen van de gedetineerden. Op tal van andere locaties lagen ook postkaartjes met de verschillende vragen en de QR-code om te antwoorden.

We leidden mensen ook actief toe om de gedetineerden een antwoord te geven. In zes Brugse SamenLeesgroepen lazen we zo een verhaal over het thema detentie en herstel en gingen erover in gesprek met de kaartjes.

Alle reacties stroomden rechtstreeks door naar de initiatiefnemers van REPLIEK: de Rode Antraciet (organisatie die sport en cultuur organiseert in de gevangenis), de Batterie (sociaal-artistieke organisatie) en Avansa regio Brugge (sociaal-cultureel volwassenenwerk). Meer dan 100 mensen stuurden hun repliek.

Op 19 juni brachten deze partners een gemengde groep met mensen in detentie én vrije burgers bij elkaar in de gevangenis. Samen bogen zij zich over de vragen en antwoorden en gingen ze in gesprek over de thema's, met Bart Schoovaerts als gespreksleider.

REPLIEK bracht, en brengt nog steeds, een dialoog op gang tussen mensen in detentie en mensen buiten de muren. Rond brandend actuele thema's. Wat is zinvolle detentie? En wat met het leven na de gevangenis?

Welke vragen stelden de gedetineerden?

• Waarom zou jij nooit in de gevangenis belanden?

• Wanneer kreeg jij een tweede kans?

• Hoe zou jij het budget van justitie spenderen?

• Wanneer voel jij je vrij?

• Mag ik in jouw straat komen wonen als ik vrij kom?

• Wie zal de verantwoordelijkheid dragen voor mijn nieuwe feiten?

• Hoe gaat het nu echt met jou?

• Wil jij mijn pennenvriend worden?

De panelen stonden opgesteld op negen plaatsen in het Brugse van 4 april tot 5 mei 2025:
Site Howest Spoorwegstraat, Site Howest Sint-Jorisstraat , Het Entrepot , Beastwood skatepark , Site van hogeschool ZoWe, Het pannenhuis, Gevangenis Brugge, Avansa

REPLIEK BRUGGE is een project van de Batterie in samenwerking met Avansa, De Rode Antraciet, gevangenis Brugge, Alex Klijn, Maaike Beuten en Bart Schoovaerts. Dit project vindt in het najaar plaats in Ruiselede en Dendermonde.